Pytamy UOKiK, czy wykonywanie przez banki umów pseudofrankowych jest sprzeczne z prawem i z dobrymi obyczajami.
[21 kwietnia 2017]
Dziś mówimy Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów "sprawdzam"!
Urząd kierowany przez Pana Prezesa nie może (nawet jeśli tego bardzo chce) dłużej trwać w karykaturalnym rozkroku, uznając jedne sprzeczne z prawem i z dobrymi obyczajami praktyki za sprzeczne z dobrymi obyczajami i sprzeczne z prawem, a innych praktyk sprzecznych z dobrymi obyczajami i sprzecznych z prawem równocześnie nie chcąc za wszelką cenę zauważyć.
A więc "wóz, albo przewóz", Panie Prezesie.
Niech się Pan wreszcie ostatecznie określi, czy wykonywanie przez bank umowy pseudofrankowej na bazie kapitału do spłaty przeliczonego na CHF w dniu wypłaty w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami (czyli wg kursu kupna z ustalanej nie wiadomo w jaki sposób tabeli kursowej banku) jest samo w sobie sprzeczne z dobrymi obyczajami, czy nie jest.
Niech Pan ostatecznie zdecyduje, czy dodatkowy koszt kredytu, wynikający wyłącznie ze spreadu walutowego (w dodatku koszt w każdym momencie trwania umowy możliwy do wyliczenia) jest sprzeczny z prawem, czyli z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe, czy nie jest.
Wiemy doskonale o tym, że UOKiK ma kompetencje do uznawania praktyk stosowanych przez przedsiębiorców wobec konsumentów za sprzeczne z prawem lub za sprzeczne z dobrymi obyczajami, co potwierdzają dotychczas wydawane wobec przeróżnych przedsiębiorców decyzje Prezesa UOKiK.
Przykładowo, w decyzji RBG-61-12/15/KL Prezes UOKiK poprawnie zidentyfikował sprzeczność z dobrymi obyczajami praktyki polegającej na ignorowaniu przez bank ujemnych wartości stawki bazowej LIBOR 3M:
W niniejszym zarzucie sprzeczność działania Spółki z dobrymi obyczajami należy utożsamiać z przestrzeganiem przez Bank obowiązku dotrzymania zawartych z konsumentami umów kredytu/pożyczek CHF. Zamieszczając w tych umowach postanowienia, według których oprocentowanie kredytu CHF stanowi sumę wartości stałej marży oraz wartości stawki bazowej LIBOR, Bank zobowiązał się do ustalania oprocentowania w opisany sposób bez względu na to, jakie wartości przyjmą obydwa te czynniki. Tymczasem Spółka nie przestrzega ustalonej w umowach zasady w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym stawka LIBOR jest ujemna i jednocześnie jej wartość bezwzględna przewyższa wartość zastrzeżonej marży. Bank przyjmuje wówczas, że wartość oprocentowania kredytu/pożyczki CHF wynosi zero. Powoduje to niekorzystne skutki dla konsumentów, ponieważ prowadzi do naliczenia oprocentowania w wysokości wyższej niż w przypadku, gdyby Bank zastosował się do postanowień umów kredytu CHF.
W niniejszym zarzucie sprzeczność działania Spółki z dobrymi obyczajami należy utożsamiać z przestrzeganiem przez Bank obowiązku dotrzymania zawartych z konsumentami umów kredytu/pożyczek CHF. Zamieszczając w tych umowach postanowienia, według których oprocentowanie kredytu CHF stanowi sumę wartości stałej marży oraz wartości stawki bazowej LIBOR, Bank zobowiązał się do ustalania oprocentowania w opisany sposób bez względu na to, jakie wartości przyjmą obydwa te czynniki. Tymczasem Spółka nie przestrzega ustalonej w umowach zasady w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym stawka LIBOR jest ujemna i jednocześnie jej wartość bezwzględna przewyższa wartość zastrzeżonej marży. Bank przyjmuje wówczas, że wartość oprocentowania kredytu/pożyczki CHF wynosi zero. Powoduje to niekorzystne skutki dla konsumentów, ponieważ prowadzi do naliczenia oprocentowania w wysokości wyższej niż w przypadku, gdyby Bank zastosował się do postanowień umów kredytu CHF.
Czyli jednak można? No więc, jak widać, można...
Poniżej treść zapytania (na dole strony do pobrania w pliku docx), które jednocześnie jest wnioskiem o udzielenie informacji publicznej, co dodatkowo zmusza UOKiK do udzielania nam odpowiedzi w ustawowym terminie 14 dni (lub przynajmniej do poinformowania, że udzielenie odpowiedzi zajmie urzędowi więcej czasu, niż 2 tygodnie).
Wysyłamy to oczywiście do wiadomości do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który sprawuje nadzór nad działalnością UOKiK oraz do Najwyższej Izby Kontroli, która już niedługo będzie sprawdzać, czy UOKiK aby na pewno sumiennie chroni konsumentów przed bankami w kontekście afery pseudofrankowej.
***
Pan Marek Niechciał
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
email: uokik@uokik.gov.pl oraz ddk@uokik.gov.pl
Do wiadomości otrzymują: KPRM oraz NIK
email do wiadomości: sprm@kprm.gov.pl, nik@nik.gov.pl
Wniosek o udostępnienie informacji publicznej
Szanowny Panie Prezesie.
Niniejszym wnoszę o przedstawienie przez Pana Urząd informacji oraz wyjaśnień zgodnie z poniższym:
- Czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w związku z art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, dysponuje kompetencjami do ustalania, czy określona praktyka stosowana przez przedsiębiorcę wobec konsumentów jest sprzeczna z obowiązującym prawem?
- Czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w związku z art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, dysponuje kompetencjami do ustalania, czy określona praktyka stosowana przez przedsiębiorcę wobec konsumentów jest sprzeczna z dobrymi obyczajami? Nie mylić z praktyką abuzywną (niedozwoloną w myśl art. 385-1 kodeksu cywilnego), albowiem to sprzeczność z dobrymi obyczajami jest warunkiem koniecznym (jednym z warunków) do uznania danej klauzuli umownej za abuzywną, a nie odwrotnie.
- Czy wykonywanie przez banki umów o kredyt indeksowany/waloryzowany w taki sposób, że bank wyraża aktualne saldo do spłaty oraz aktualną wysokość każdej kolejnej raty kredytu w walucie indeksacji/waloryzacji (najczęściej CHF) jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, o ile wypłata kredytu odbyła się w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami z wykorzystaniem klauzuli umownej o treści werbalnie analogicznej, a jurydycznie tożsamej z treścią klauzuli nr 3178 z Rejestru UOKiK, lub - w przypadku Banku Millenium - na podstawie klauzuli nr 3178, w sytuacji, gdy zasady ustalania kursów walut w tabeli kursowej banku NIE BYŁY znane kredytobiorcy ani w chwili zawierania umowy o kredyt, ani w chwili wypłaty kredytu?
- Czy wysokość raty kredytu waloryzowanego/indeksowanego wyrażana przez bank w walucie indeksacji/waloryzacji (najczęściej CHF) jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jeśli bank ustala wysokość raty kredytu bazując na wysokości kapitału pozostałego do spłaty, który z kolei został pierwotnie ustalony w dniu wypłaty kredytu w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami za pomocą klauzuli 3178 z Rejestru UOKiK (Bank Millenium) lub za pomocą klauzuli o treści werbalnie analogicznej, a jurydycznie tożsamej z treścią klauzuli 3178 z Rejestru UOKiK (inne banki, które udzieliły i obecnie wykonują umowy o kredyt indeksowany/waloryzowany czyli Getin Noble Bank, mBank, Raiffeisen Polbank, Eurobank, BPH itp.)?
- Czy wykonywanie przez banki umów o kredyt denominowany/indeksowany/waloryzowany jest sprzeczne z prawem (z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe) jeśli zgodnie z umową o kredyt, kredytobiorca ponosi dodatkowy i w każdym momencie policzalny koszt kredytu wynikający wyłącznie z narzuconego mu w umowie spreadu walutowego wg tabeli kursowej banku, niezależnie od tego, czy kursy walut w swojej tabeli kursowej bank ustalał w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami (nieznane kredytobiorcy w dniu zawierania umowy zasady ustalania kursów walut w tabeli przez bank) lub w sposób niesprzeczny z dobrymi obyczajami (gdy kredytobiorcy znane były od dnia zawarcia umowy o kredyt zasady ustalania kursów przez bank w tabeli kursowej banku)?
Jeśli odpowiedź na wszystkie powyższe pytania jest twierdząca, to na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej [Dz. U. Nr 112 poz. 1198, z późn. zm.] zwracam się do Prezesa UOKiK z wnioskiem o udostępnienie mi informacji w następującym zakresie: nazwy banków oraz sygnatury postępowań prowadzonych obecnie przez UOKiK (lub prowadzonych w przeszłości i już zakończonych) wobec banków podejrzewanych o naruszanie zbiorowych interesów konsumentów poprzez wykonywanie umów o kredyty indeksowane/waloryzowane/denominowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz/lub w sposób sprzeczny z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe.
Jeśli odpowiedź na wszystkie powyższe pytania jest twierdząca, ale UOKiK nie prowadzi obecnie lub nie prowadził dotychczas żadnych postępowań wobec banków wykonujących obecnie umowy o kredyty indeksowane/waloryzowane/denominowane w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz/lub w sposób sprzeczny z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe, to wnoszę o przedstawienie przez Prezesa UOKiK wyjaśnień, z jakich przyczyn UOKiK nie prowadzi (ani nie prowadził) takich postępowań, skoro wykonywanie przez banki umów o kredyty denominowane/indeksowane/waloryzowane jest sprzeczne z prawem oraz jest sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Jeśli odpowiedź na powyższe pytania od nr 3 do nr 5 jest negatywna, to wnoszę o przedstawienie przez Prezesa UOKiK wyjaśnień uzasadniających przyczyny, dla których w ocenie Prezesa UOKiK wykonywanie przez Banki umów o kredyty indeksowane/waloryzowane/denominowane nie może być - jak rozumiem - uznane ani za sprzeczne z dobrymi obyczajami ani za sprzeczne z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe, pomimo że:
- banki (np. mBank, Getin Noble Bank, Bank Millenium, Raiffeisen Polbank, Eurobank, BPH) wykonują te umowy na bazie kapitału do spłaty wyrażonego w walucie indeksacji/waloryzacji (najczęściej CHF) i ustalonego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, czyli na podstawie sprzecznej z dobrymi obyczajami klauzuli 3178 (Bank Millenium) lub na podstawie klauzuli o treści werbalnie analogicznej, a jurydycznie tożsamej z klauzulą 3178 z Rejestru UOKiK (inne banki, które udzieliły i obecnie wykonują umowy o kredyt indeksowany/waloryzowany czyli Getin Noble Bank, mBank, Raiffeisen Polbank, Eurobank, BPH itp.)
- wykonywanie umów o kredyty denominowane/waloryzowane/indeksowane w oparciu o tabele kursowe banku powoduje po stronie kredytobiorcy powstanie dodatkowego (i w każdym momencie wykonywania umowy matematycznie policzalnego) kosztu kredytu wynikającego wyłącznie z faktu istnienia spreadu walutowego w tabeli kursowej banku.
Odpowiedź na niniejsze wystąpienie proszę przesłać na mój adres zamieszkania: ………………….
Z poważaniem,
........................................…………………….
[imię, nazwisko, adres zamieszkania]
- uokik_wniosek_21kwietnia2017.docx
plik w formacie docx z pismem do Prezesa UOKiK